جرم خیانت کردن در امانت یعنی استعمال، تصاحب کردن، تلف نمودن و یا مفقود کردن اموال، سند یا هر چیز ارزشمند دیگری که نزد فردی به امانت گذاشته شده و او در نگهداری آن کوتاهی کرده است، آن را معیوب کرده و یا از بین برده است و یا بدون اجازه صاحب آن استفاده نموده است. به طور کلی نقض عهد و پیمان شکنی را خیانت در امانت می‌گویند.
طبق قانون مجازات اسلامی خیانت در امانت یکی از جرایم مالی و جریمه علیه اموال و مالکیت است. معمولا با بستن قراردادی که در آن یک طرف قرارداد به طرف دیگر اجازه می‌دهد تا از مال یا اموال او به طور رایگان محافظت نماید یا از آن منفعت ببرد به امانت می‌گذارد؛ این قرارداد، امانت با عقد عاریه نام دارد.
استعمال یعنی مالی که امانت گرفته را برای خود استفاده کند. تصاحب به معنای تصاحب مال امانی، اتلاف یعنی مالی که امانت است را به هر روشی از بین ببرد و مفقود شده یعنی مالی که امانت است را مخفی کرده و مالکش نتواند به آن دستیابی داشته باشد. موارد ذکر شده، عوامل جرم خیانت کردن در امانت هستند.
برای مشاوره با بهترین وکیل ملکی شیراز با ما در تماس باشید:
خیانت در امانت چیست؟
اگر میخواهید بدانید خیانت در امانت چیست باید بگوییم که خیانت در امانت یک رفتار ناپسند است که اشخاص نسبت به اموالی که نزد آنها به امانت گذاشته‌اند، انجام می‌دهند. این موضوع ممکن است نسبت به اموال منقول و غیر منقول که متعلق به فرد دیگری است انجام شود. جرم خیانت نمودن در امانت ملک یکی از مهم‌ترین جرایم علیه اموال غیر منقول است. شما می‌توانید در دادگاه کیفری علیه شخصی که ملکتان را اتلاف یا تصاحب می‌کند، شکایت کرده و این جرم را پیگیری کنید.
وقتی ملک خود را به کسی دیگر سپرده‌اید، وظیفه او نگهداری درست و استفاده از آن در جهتی که معین شده است. مثلا زمانی که ملک خود را برای فروش به مشاور املاک می‌سپارید. بعد از مدتی متوجه می‌شوید که ملک شما را به مسافران اجاره می‌دهد. در این حالت شخص مرتکب خیانت در ملک شده و ملک را با هدف ضرر رساندن به شما و منافع مالی خودش، در اختیار دیگران قرار می‌دهد. در این صورت شما می‌توانید خودتان یا با کمک وکیل ملکی علیه او شکایت کنید.
همچنین اگر میخواهید بدانید خیانت در امانت توسط یک وکیل چه عواقبی دراد میتوایند به سایت بیگواس سر بزنید.
انواع مختلف جرم خیانت در امانت
در مواد قانونی مختلف، انواع جرم خیانت در امانت مورد توجه قرار گرفته است و به همین دلیل به انواع مختلفی تقسیم شده است. هر کدام از این موارد در مواد قانونی گوناگون بیان شده که عبارتند از:
-
خیانت با سوء استفاده از ضعف نفس اشخاص:
اگر فردی از طریق این موضوع، به ضرر کسی سند یا نوشته‌‌ای بنویسد و علاو بر آن باید خسارت را جبران کند و محکوم به مدت 6 ماه الی 2 سال و یک تا ده میلیون ریال می‌شود. اگر مرتکب، بر آن شخص قیومیت یا ولایت داشته باشد، به سه الی هفت سال حبس محکوم شده و خسارت مالی را نیز باید پرداخت کند.
-
خیانت با سوء استفاده از سفید مهر:
مجازات سوء استفاده از سفید مهر یا سفید امضا، به یک تا سه سال حبس است.
-
خیانت مستخدمین دولت در اموال و اسناد دولتی:
مجازات سوء استفاده از برگه سفید امضا شده نیز حبس است و مجازات او با توجه به اینکه مرتکب از این سوء استفاده سود می‌کند یا نه متفاوت است.
انواع دیگر خیانت در امانت نیز شامل: خیانت در قانون تجارت، در قانون تصدیق انحصار وراثت، در قانون ثبت اسناد و املاک و… است.
همچنین بخوانید: نحوه کارشناسی اجرت المثل ایام تصرف
ارکان و شرایط تحقق جرم خیانت در امانت
از نظر قانون، هر عمل باید دارای سه رکن اصلی باشد تا به عنوان جرم شناخته شود. خیانت کردن در امانت سه رکن اصلی دارد. رکن مادی، رکن معنوی و رکن قانونی.
-
رکن مادی:
انجام عمل یا انجام ندادن عمل باعث اعمال تصاحب، استعمال، مفقود کردن یا اتلاف مال امانی است؛ یعنی باید رابطه علیت بین عملی که امانتدار یا امین انجام داده و باعث شده که به مالک ضرر وارد شده، وجود داشته باشد. به این معنی که امین فعلی را انجام داده یا ترک کرده و به همین دلیل باعث وارد شدن خسارت به مالک شده است.
-
رکن معنوی:
امین به صورت عمدی و از روی آگاهی باعث تصاحب، استعمال، مفقود کردن یا اتلاف مال امانی شده است که به آن سو نیت عام می‌گویند و یا اعمال که انجام شده با اراده بوده و به قصد زیان رساندن به دیگران انجام شده باشد.
-
رکن قانونی:
برای اینکه خیانت کردن در امانت جرم تلقی شود، عملی که انجام شده باید مصداق ماده 674 قانون مجازات اسلامی باشد.
- مال امانی حتما به وسیله مالک یا نماینده قانونی او به امانتدار یا امین سپرده شده باشد.
- مالی که به امانت گذاشته شده حتما باید ارزش مالی داشته باشد، ابزار کسب باشد و قابل خرید و فروش باشد.
- برای اینکه مالی را به امانت بسپاریم باید روش‌‍‌های قانونی، شرط برگرداندن مال به صاحب و یا به شرط مصرف در راهی معین انجام شده باشد.
مجازات جرم خیانت در امانت
مجازات جرم خیانت در امانت عبارت است از تصاحب، استعمال، مفقود کردن یا اتلاف مالی که به امانت سپرده شده است. خیانت در امانت در گروه جرایم علیه اموال و مالکیت به حساب می‌آید. این موضوع زمانی مطرح می‌شود که مالک، اموال خود را به صورت امانت به فردی می‌سپارد تا از آن نگهداری کند و یا برای کار مشخصی استفاده نماید، اما امانتدار وظیفه خود را به درستی انجام نمی‌دهد و اموالی که به صورت امانی به او سپرده‌اند را اتلاف، مفقود، تصاحب یا استعمال می‌کند.
خیانت کردن در امانت شامل اموال منقول و غیر منقول بوده و غیر قابل گذشت است و تعویق یا تعلیق برای اجرای مجازات صورت نمی‌گیرد. طبق قانون 674 قانون مجازات اسلامی مجازاتی که برای خیانت در امانت در نظر گرفته شده بین 6 ماه الی 3 سال حبس است. با توجه به قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، مجازات این جرم کاهش یافته و بین 3 ماه تا 1.5 سال حبس خواهد بود.
راه های اثبات جرم خیانت در امانت
برای تحقق یافتن خیانت در امانت باید سه رکن اصلی وجود داشته باشد. جرم خیانت کردن در امانت و اثبات آن، موضوع مهمی است که در حیطه کیفری و دعاوی کیفری قرار می‌گیرد. برای جرم خیانت کردن در امانت باید اثبات شود که شاکی اموالی را به امانت سپرده و همچنین اثبات کند که امین مرتکب خیانت و جرم شده است. علاوه بر آن شاکی باید این موضوع را ثابت کند که فرد از روی قصد و آگاهی و با سو نیت استعمال یا تصاحب مال، مرتکب این جرم شده است.
قبل از تصویب قانون کاهش مجازات، این جرم غیر قابل گذشت بود ولی بعد از اینکه این قانون به تصویب رسید، در گروه جرایم قابل گذشت قرار گرفت و اگر شاکی در هر مرحله از رسیدگی پرونده گذشت کند، پرونده مختومه اعلام می‌شود.
همچنین بخوانید : روش فروش ملک ورثه ای اگر یکی از وراث در ملک نشسته باشد
مراحل و مدارک لازم جهت شکایت از جرم خیانت در امانت
در دعاوی کیفری، شاکی برای شکایت خیانت کردن در امانت باید با مدارک و مستنداتی مثل گزارش پلیس، شهادت شاهدین و سند مالکیت به دفتر خدمات الکترونیکی قضایی مراجعه نماید و شکایت خود را ثبت کند. سند مالکیت نیز شامل مدرک برای اثبات، به امانت سپردن اموال به امانتدار و خیانت امین است.
بعد از اینکه شکواییه توسط شما یا وکیل ملکی یا کیفری در دفتر خدمات قضایی ثبت شد، پرونده به بازپرسی یا دادیاری ارجاع شده و ثبت می‌شود. اگر نتیجه شکایت شما، صدور کیفرخواست از دادسرا باشد، پرونده به دادگاه کیفری می‌رود تا حکم صادر شده و در شعبه مربوطه ثبت می‌شود. در دادگاه تجدید نظر نیز می‌توان اعتراض کرد و خواستار بررسی و رسیدگی مجدد شد.
